İran ve Afganistan da bayan hakları tehlikede Süregelen uygulamalar ve yeni yasa tasarıları bayanların kamusal Mutlukent Escort hayattaki varlığını tehdit ediyor Afgan bayanlar Taliban ın Afganistan daki idaresi ele geçirişinin ikinci yılında haklarının güzelleştirilmesini ve eğitim hayatına geri dönmeyi beklerken İranlı bayanlar Tesettür ve İffetin Teşvikiyle Ailenin Tuzla Escort Korunması yasa tasarısının meclisten geçmesi halinde çok daha sert cezalarla karşı karşıya kalmaktan korkuyor İran daki kısıtlamalar ve cezalar bayanları olduğu kadar erkekleri de tehdit ediyor Bu mevzuda İranlı direktör Gebze Escort Saeed Roustayi nin aldığı ceza ülkemizde de günlerce konuşuldu ve memleketler arası toplum tarafından muhataplara sinemacıların sanatkarların akademisyenlerin gazetecilerin ve kamu faydasını gözeten birçok meslek kümesinin caydırıcı cezalarla terbiye edilmemesi Aydınlı Escort konusunda açık davetlerde bulunuldu Lakin memleketler arası bağlar demokratik kıymetlerin gölgesinde geliştirilmeye devam etti Afganistan milletlerarası sisteme her geçen gün biraz daha entegre edilirken İran ve ABD ortasında imzalanan esir takası muahedesi çerçevesinde Güney Kore Merkez Bankası İran a ilişkin altı milyar dolarlık fonu İsviçre ye transfer etti
İşte Farsça basında bu haftanın öne çıkan haberleri
Afgan bayanların eğitim için verdiği mücadele
Afganistan da Taliban ın Kabil merkezli İslam Emirliği ni yine kurmasının üzerinden iki yıl geçti Buyrukluk kurulduğunda başka ülkelerle barışçıl alakalar kurulmak istendiğinin ölçülü ve bayan haklarına saygılı bir siyaset izlenileceğinin sinyalleri verilmişse de Afgan bayanlar Eylül 2021 den bu yana türlü kısıtlamalarla karşı karşıya kaldılar ABD Barış Enstitüsü’nün USIP raporuna nazaran Afganistan da bayan ve kız çocuklarına karşı yetmişten fazla kısıtlayıcı kararname çıkarıldı Bunlardan biri de eğitim öğretim haklarının askıya alınmasıydı Tolo News 15 Ağustos)
Taliban Afganistan da denetimi ele geçirir geçirmez 12 Eylül 2021 de karma eğitime son verdiğini açıklamıştı Evvel kız çocuklarının İslami kıyafet yönetmeliğine uygun halde giyinerek sırf bayan yahut yaşlı erkek öğretmenlerden ders alabileceklerini duyurdu Akabinde daha da ileri giderek ve kız çocuklarının eğitim alabilecekleri tesislerin yetersizliğini münasebet göstererek kız ortaokullarının kapatılması talimatını verdi Buna nazaran altıncı sınıfın üzerindeki kız çocukları eğitimden men edildi Ortaöğretimdeki yasaklar üniversitelere de sıçradı Bir sonraki duyuruya kadar Afgan bayanların ülkedeki üniversitelere girişleri yasaklandı Böylelikle Afganistan da kız çocuklarının ve bayanların eğitim hakkı yalnızca ilköğretimle sonlandırılmış oldu
Eğitime erişimin sonlandırılması global yansılara yola açtı Çok sayıda ülke bu mevzuyu dünya ile Afganistan ortasında büyüyen uçurumun ana nedeni olarak nitelendirdi BM Global Eğitim Elçisi Gordon Brown salı günü yaptığı açıklamada Afgan kız çocuklarının eğitim görmemesi ve Afgan bayanların istihdam edilmemesinin cinsiyet ayrımcılığı olduğunu insanlığa karşı kabahat sayılması gerektiğini ve Milletlerarası Ceza Mahkemesi tarafından sorumluların yargılanması gerektiğini söz etti
Yetkililer daha evvel bu yasağın son olmadığını ve bu bahisteki çalışmaların sürdüğünü söylemişti İslam Buyrukluğu sözcüsü Zabihullah Mücahid reforma muhtaçlık duyan sıkıntılar olduğunu inkâr etmiyoruz demişti Lakin şimdi bayanların beklediği o duyuru gelmedi (Tolo News, 16 Ağustos)
Taliban Yüksek Tahsil Bakanlığı yetkilileri bir yılda beş yüz ellisi İslam tarihi ve kültürü uzmanı olmak üzere 850 üniversite profesörünü işe aldıklarını açıkladı Bu uygulamanın maksadı dinî ilimlerin kapasitesini yükseltmek ve Afganistan ın tüm bölgelerinde kapsamlı dinî uzmanlıklar oluşturmak Lakin yetkililer bu program kapsamında üniversitelerin tekrar kız öğrencilere açılmasıyla ilgili rastgele bir şey söylemedi (Afganistan International, 21 Ağustos)
Başörtüsü yasa tasarısının 39 hususu komiteden geçti
İran da Ahlak Polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybeden Mehsa Jina Emini nin vefatının akabinde başlayan ve rejim tersi şovlara dönüşen aksiyonlarda İranlı bayanların başörtülerini çıkarıp sallamaları yahut yakmaları artık alışık olduğumuz bir pratik haline geldi Kamusal alanda gitgide artan bu sivil itaatsizlik aksiyonlarına karşı hükümet harekete geçti Aylardır üzerinde çalışılan yasa tasarısı İranlı bayanları çok daha sıkıntı günlerin beklediğinin habercisi
İran da Tesettür ve İffet Kültürünün Teşvik Edilerek Ailenin Korunması ismiyle bildiğimiz yasa tasarısı son günlerde İran medyasının da gündeminde Reformculara yakın Etemad Gazetesi nde yayınlanan habere nazaran tasarının 39 unsuru Hukuk ve Yargı Komitesinden geçmiş bile
Günler evvel yapılan kapalı oturumda anayasanın 85 unsuru yeterince 72 hususu ile uyumlu olmak kaydıyla yasa yapma yetkisi meclisin alt kurullarından birine Hukuk ve Yargı Komitesine verilmişti On bir üyeli bu komitede meclis iç tüzüğüne nazaran üyelerin 2 3 oyuyla hazırlanan kanun geçirilebilir Bu ortada küçük bir not komite üyelerinin birden fazla çok radikallerden oluşuyor Manevî önderliğini 2021 yılında hayatını kaybeden Ayetullah Muhammed Taki Misbah Yezdi nin yaptığı Payidar Cephesi ne de yakın isimler
Etemad Gazetesi şimdiden iki gün içinde tasarının 39 unsurunun onaylandığını yazıyor 70 unsurluk tasarının tamamının onaylanması ve bir müddetliğine yürürlüğe girmesi bekleniyor Bu durumda bayanları çok daha güç günler bekliyor Çünkü tasarının tırnak uzatmanın manikür ve pedikür yaptırmanın yasaklanması üniversitelerde ve okullarda çarşaf giymenin zarurî kılınması okullarda din adamı istihdamının desteklenmesi ve Besic lere gönüllü milisler şok tabancası ve biber gazı taşıma müsaadesi verilmesi üzere birtakım yeni kısıtlamaları içerdiği söyleniyor
Şu ana kadar bu tasarıyı oluşturan hususlardan hangisinin onaylandığı yahut onaylanacağı aşikâr değil Hukuk ve Yargı Komitesinde üzerinde mutabakata varılan 39 unsurun hangileri olduğu şimdi bilinmiyor Etemad Gazetesi uzun bir müddettir kimsenin tek başına sorumluluk almak istemediği yasa tasarısı konusunda nihayet üç erkin yasama yürütme yargı devreye girdiğini ve tasarı yasalaştıktan sonra da uygulama konusunda artık bu sorumluluğu paylaşacaklarını yazdı Burada sorumluluğun tek bir organda değil büsbütün devletin tüm organları yapıları kurum ve kuruluşları tarafından alındığı onaylanacağı ve uygulanacağı belirtiliyor Bunun temel hedefi faturanın tek bir organa yahut kuruma kesilmesini önlemek üzere duruyor Böylelikle Reisi hükümetine gelen reaksiyonlar absorbe edilmiş ve İslami normların tüm devlet aygıtları tarafından sahiplenileceği ve korunacağı argümanı da güçlendirilmiş olacak Etemad Gazetesi 20 Ağustos)
‘Milli Sinema’ eğitimi
İran rejimi 75 Cannes Sinema Festivali nde FIPRESCI mükafatı kazanan ve Türkiye de başarılarıyla isminden sıkça kelam ettiren Leyla nın Kardeşleri sinemasının imalcisi ve direktörü Saeed Roustayi yi rejim zıddı propaganda yapmak suçlamasıyla altı ay mahpus cezasına çarptırdı Ceza kapsamında Roustayi ve üretimci Cevad Noruzbegi 6 aylık cezalarının yirmide birini yani 9 günü cezaevinde geçirecek beş yıl sinema faaliyetleri ile uğraşmayacak ve Şii İslam ın kalelerinden sayılan Kum kentinde Yerli ulusal ve ahlakî sinema eğitimi alacak Entehab Gazetesi 15 Ağustos)
İran Sinema Direktörleri Birliği bahisle ilgili Instagram hesabında yaptığı paylaşımla kararı kınadı ve İran sinema tarihindeki en garip mahkeme kararı ile karşı karşıya olduklarını tabir etti
Takas mutabakatının 6 milyar dolar bedelindeki meyvesi
İran ve ABD ortasında imzalanan esir takası mutabakatına nazaran Biden idaresinin İran petrolünün Güney Kore deki satışından elde edilen ve yaptırımlar çerçevesinde dondurulan 6 milyar dolarlık varlığı özgür bırakması bekleniyordu Bunun karşılığında Konutun Hapishanesi nde casusluk suçlamasıyla tutulan beş çift asıllı İran ABD vatandaşı ülkelerine dönebilecekti Bu doğrultuda paranın Katar da İran ın da ulaşabileceği bir hesaba gönderilmesine karar verildi
20 Ağustos ta Güney Kore medyası ülke bankalarında dondurulmuş olan İran a ilişkin varlıkların takas ve transferi kapsamında yaklaşık 6 milyar dolar pahasındaki fonun İsviçre Merkez Bankası na aktarıldığını duyurdu Bu doğrultuda İsviçre Merkez Bankası elindeki 6 milyar dolarlık won u döviz piyasasında evvel dolara akabinde euroya çevirmeyi planlıyor Yonhap Infomax ın ismi açıklanmayan bir döviz piyasası kaynağına dayandırdığı haberine nazaran önümüzdeki beş hafta boyunca her gün yaklaşık 300 milyar won 223 85 milyon dolar ila 400 milyar won un dönüştürülmesi planlanıyor İran ın resmi haber ajansı ISNA Güney Kore Maliye Bakanlığı nın bahsin türel ve diplomatik hassasiyeti sebebiyle yorumda bulunmayı reddettiğini yazdı ISNA Haber Ajansı 2 1 Ağustos)
Yedi yıl ortadan sonra tarihi fotoğraf
İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Buyruk Abdullahiyan Suudi Arabistan daki istişarelerinin devamında Cidde de Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile bir ortaya geldi Bu fotoğraf Abdullahiyan ile Muhammed bin Salman ın yan yana verdiği birinci kare olması bakımından epeyce kıymetli
Taraflar bölgesel ve memleketler arası gelişmeler hakkında üç buçuk saat boyunca verimli bir görüşme gerçekleştirdi Fars Haber Ajansı na nazaran Riyad daki yeni büyükelçisi Ali Reza İnayeti de bu görüşmede hazır bulundu Abdullahiyan Suudi Arabistan ile olağanlaşma kapsamında bir gün evvel de mevkidaşı Faysal bin Ferhan ile görüşmüştü Abdullahiyan Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi nin Suudi Arabistan Hükümdarı Selman bin Abdulaziz in resmi daveti üzerine Riyad ı uygun bir vakitte ziyaret edeceğini açıkladı Taraflar ortasındaki bu diplomatik gelişmelerin Orta Doğu daki vekalet savaşlarının sonuçlandırmasında tesirli olacağı söylenebilir Fars News 18 Ağustos)
