Roberto Bolaño edebiyatı ve şiiri kurmacanın konusu haline getirebilen cömertliklerin ve aptallıkların romanlarını yazan ülkesi Bayrampaşa Escort Şili deki kriz ve darbe vakitlerinde devrimcilerin yanında saf tutarken işbirlikçilerin ipliğini pazara çıkaran berbatlığın en saf biçimini anlatan zenginliğe ve yoksulluğa kitaplarında kesinlikle yer veren futboldan fotoğrafa ve kırsaldan Bayrampaşa Escort Bayan kentlere dek Latin Amerika ve Avrupa yı okura farklı bir bakış açısıyla yansıtan hesaplaşmaların yazarıydı
1968 ruhuna Meksika dan bakarken devrimcilerin gayretini ve karşı devrimcilerin yaptıklarını kurmacayı ve gerçekleri buluşturarak Escort Bayrampaşa anlatan Bolaño bulanıklaştırılan hakikatleri yarattığı karakterler üzerinden sunmuştu okura Karanlığın bir köşesinden yaptığı müşahedeleri en olmadık vakitlerde en saçma kanılarla bütünlerken bir labirente attığı okuru mizahla ve hüzünle ömrün sakat ve sakatlayıcı taraflarına hakikat itmişti Bunu yaparken geçmişi ve şimdiyi geri dönüşler ve vakit atlamalarıyla bazen de çıkmaz sokaklar ve yan yollarla birbirine bağlamıştı
Bolaño nun içine yapbozlar koyduğu labirentteki laytmotif ise şiddetti Böylelikle kirli bir kalem haline gelen muharrir can sıkıcı gerçekleri kumpas ve yıkıntıları anlatırken eğriden gerçek çıkarma uğraşının beyhudeliğini ortaya koymuştu her seferinde
Söz konusu karanlığın ve ömrün kirli yanının bir anlatımı olan ‘Amerika Kıtasında Nazi Edebiyatı’ Bolaño nun okura kurgu ve gerçek geçişlerini enikonu hissettirdiği Amerika nın neredeyse tamamına nüfuz etmiş Nazizmi ve çok sağı kurmaca entelektüellerin ve müelliflerin hayatı üzerinden anlattığı bir roman Bir öbür deyişle sanatçı ve aydınların yükselttiği bazen de yücelttiği şiddetin Bolañoca tabiri
NAZİLER KÜSKÜNLER VE ARIZALAR TOPLULUĞU
Sanatı ve edebiyatı şiddetin ve faşizmin kaldıracı olarak kullanma fikri öbür bir deyişle edebiyatın sağladığı saygınlıkla saf şiddeti perdeleme isteği ‘Amerika Kıtasında Nazi Edebiyatı’nda Bolaño nun işlediği temel sıkıntı
Bolaño Amerika dan Avrupa ya bir yay çizerek faşizmin kıtalararası seyahatini bireylere haysiyet kazandıran edebiyat ve sanat eksenine yerleştiriyor Nazilerin yaptığı üzere edebiyatın belirli bir görüşü yaymada araç olarak kullanılışının Amerika daki yansımasına ve komünizm tehlikesine karşı faşizmin panzehir haline getirilişine dair öyküler kurguluyor
Bolaño kurmaca entelektüellerin ve muharrirlerin hayat hikayeleri üzerinden Avrupa dan Amerika ya esen şiddetli faşizm rüzgârının seyrini anlatırken Nazizmin ateşinin dolaylı biçimde nasıl körüklendiğini şahısların sonuçlarını düşünmediği sınıf atlama eforunu gözler önüne seriyor Edebiyatla ve şiirle 1945 öncesi ve sonrası faşizmin aziz ve azizelerine dönüşen karakterler aracılığıyla Naziler küskünler ve arızalar topluluğunun ortasına atıyor bizi
Hitler Avrupa için Tanrı nın bir lütfu diyenler narsistler ideal insan ya da ari ırk heveslerine kapılanlar edebiyata şiire ve yayıncılığa el atarak var olmaya rütbe ve takdir kazanmaya uğraşıyor Dahası Altın Çağ dan bahsederek Nazilerin Avrupa da oturtmaya çalıştığı nizamın bir benzerinin Amerika da hayata nasıl geçirilebileceğini bir zafer arayışı ve telaşına düşerek tartışıyorlar Silvio Salvatico karakterinin düşleri bu minvalde değerli bir örnek Gençlik vaatleri ortasında engizisyonun tekrar kurulması umuma açık yerlerde fizikî ceza ister Şilililere ister Paraguaylılara ister Bolivyalılara karşı bir tıp ulusal spor olarak daima savaş hâli erkekler için poligami Arjantin ırkının büyük oranda kirlenmesinin önüne geçmek için yerlilerin yok edilmesi Yahudi yurttaşların haklarının kısıtlanması yıllardır süren Hispanik ve yerli birliktelikleriyle kararan ulusal deri renginin açılması için İskandinav ülkelerinden ağır göç ömür uzunluğu süren edebiyat bursları sanatkarlara vergi muafiyeti Güney Amerika da güçlü bir hava kuvvetleri meydana getirilmesi Antarktika nın sömürgeleştirilmesi Patagonya da yeni kentlerin inşa edilmesi yer alıyordu Futbolcu ve fütüristti
Komünizmin kutsal kıymetlerin yanı sıra ahlaka ve hayatın olağan akışına ziyan verdiğini düşünüp kaleme kağıda sarılarak faşizm vaazlarıyla işleri hal yoluna sokmaya çabalayanlar üzerinden kurmaca bir edebiyat sözlüğü oluşturan Bolaño Amerika daki şiddet eğilimini resmediyor Yaşa Adolf Hitler akrostişleri yapanlar Falanjizm ve Nasyonal Sosyalizm sentezi bir rejim için kalem oynatanlar Che yi ve Castro yu tarihin dışına itmeye yeltenenler bu eğilimin ete kemiğe bürünmüş hali olarak karşımızda
‘YENİ BİR ÇAĞIN ŞAFAĞINDAKİ’ YAZARLAR
Bolaño devrimci ve anti devrimci hareketleri de kattığı romanında Latin Amerika daki sosyalist ve komünist geleneğe karşı faşist dalganın sanat ve edebiyatla soslanmış fikirlerine ağırlaşıyor Sola karşı Hıristiyanlığı ve Avrupa daki faşizmin Amerika yorumunu koyup bu yolda şiirler ve romanlar kaleme alanlar müellifin kurgusunda başrollerde Hitler e Göring e toplama kamplarına ve anti semitizme övgüler düzerek Dördüncü Reich hasretiyle yanıp tutuşanlar Videla nın Pinochet nin ve kıta ülkelerini demir yumrukla yönetmeye talip olanların yanında saf tutanlar devler ve kahramanlar bulunan romanlar yazanlar Nazizmi simgeleyen alet edevatlar ve kılık kıyafet tasarlamaktan gurur duyanlar
Bolaño nun adeta ansiklopediyi andıran romanında muharrirlerin ve entelektüellerin hayatı Latin Amerika ülkelerindeki faşizm geçmişine dair fikri altyapıyla ve Nazi işbirlikçilerinin hayat kıssalarıyla paralellik gösteriyor
İkinci Dünya Savaşı öncesinde sırasında ve 1945 sonrasında Amerika da gemi azıya alan çok sağ ve popülist dalganın çeşitli örneklerine rastlıyoruz romanda Bunun yanında Bolaño hem Avrupa hem de Amerika da çok sağa meyilli entelektüellerin ve müelliflerin eser ve aksiyonlarına gerçek ve kurgu ortasına müphem bir çizgi çekerek göndermeler yapıyor
Yeni bir çağın şafağı ndan coşkuyla bahsederek Avrupa daki dostlarına selam gönderenler ise bu sonun tam üstünde duruyor Münasebetiyle Bolaño kurmaca entelektüellerin ve muharrirlerin önünde iki yol bulunduğunu anlatırken romanın özüne dair bir ipucu sunuyor okura Gerçek ismi asla bilinemeyecek olsa da muhtemelen Max Mirebalais ydi Sebatkâr ruhu sayesinde iki yıl içinde Portau Prince in El Monitor gazetesinde cemiyet haberleri sayfasında editör yardımcılığı misyonuna yükseldi bu vazife sırasında başşehrin en hoş konutlarındaki davetlerde ve partilerde büyük hayret ve dehşet içinde parıltısını saçtı Birinci andan itibaren bu dünyanın bir modülü olmayı arzuladığı su götürmez bir gerçekti Fazla gecikmeden bu dünyada yer edinmenin yalnızca ve yalnızca iki yolu olduğunu kavradı Ya açık şiddet yoluyla ki bunun pek oluru yoktu zira bir damla kan görmeye bile tahammülü olmayan sakin mizaçlı ve sonları zayıf bir adamdı ya da üstü örtük bir şiddet biçimi olan beşere saygınlık kazandıran ve yolun başındaki birtakım hassas ülkelerde sınıf atlamanın metotlarından biri olan edebiyatla
Ölümü ve milliyetçiliği yüceltirken Musevileri siyahları eşcinselleri ve göçmenleri maksat tahtasına koyan muharrirleri karşımıza çıkardığı kitabında Bolaño Arjantin deki Brezilya daki Uruguay daki Guatemala daki Kolombiya daki ABD deki Şili deki ve Meksika daki faşizm girdabına yolluyor okuru
Deliliğin şuursuzluğun ve şiddetin şiirin ve edebiyatın satır ortalarına gizlenen popülizmin ve faşizmin romanı olan ‘Amerika Kıtasında Nazi Edebiyatı’ coğrafyadaki bilinmeyen ve açık Nazizmin bir anlatımı Öteki bir deyişle Bolaño nun tanım ederek ve edebiyattaki izini sürerek faşizmle hesaplaştığı kült metinlerden
